- AMAÇ: Ürün ve hizmet temin edilen, iş ilişkisi kurulan tüm iş ortaklarımızın işletmemizde kurulu sosyal uygunluk sistemine göre değerlendirilmesi ve performanslarının izlenmesini sağlamaktadır.
- KAPSAM: Firmanın iş ortaklarını çalışma hacmine, sektörel risklere, bölgesel ve ülkesel risklere evvelden almış olduğu sosyal uygunluk denetim raporlarına, yayınlanan olumlu ya da olumsuz duyumlara göre değerlendirmesi, buna göre gözlemlemesi ve çalışmasıdır ve bu değerlendirmeyi iş ortakları değerlendirme formunda (EK- 1.3.5) yüksek-orta-düşük önem derecesine göre sınıflandırmasıdır.
Tanımlamalar:
- Tedarikçi: Firmaya mal ve hizmet sağlayan, dışarıdan çalışılan firmadır.
- Alt üretici: Firma içerisinde üretimin bir kısmını başka bir şirket kimliği altında gerçekleştiren firmadır. Ya da kendi işçilerini firmaya kiralayan kişi veya şahıstır.
- Fasoncu: Üretimin bir kısımını başka bir şirket kimliği adı altında dışarıdan gerçekleştiren firmadır.
- İş Ortağı: Bir firmanın tedarikçisi, alt üreticisi, fasoncusu olmak üzere iş ilişkisinde bulunduğu tüzel veya şahıs kimliklerindeki firmadır.
- DEĞERLENDİRME:
3.1. İş ortakları listesi sosyal uygunluk sorumlusu tarafından hazırlanır.
3.2. Tüm iş bağlantıları bu listede bulunan iş ortakları ile kurulur. Bu listede olmayan iş ortakları ile bağlantı kurulmadan önce piyasa araştırması sonucu İş ortakları bilgi formu gönderilerek doldurmaları istenir.
3.3. Sosyal uygunluk sorumlusu ilgili iş ortağını sosyal uygunluk açısından yerinde veya check list (EK-1.2.2) yollanarak değerlendirir. Değerlendirme sonuçlarını iş ortakları değerlendirme formu’na işler.
Bu değerlendirmeler sonucunda ortalama puanı 60 ile 90 arasında olan firmaların performanslarını düzeltmeleri için bir düzeltici faaliyet istenir. Durumunu daha sonraki 5 sevkiyat sonunda düzeltmesi ve puanını 70’in üzerine çıkartması istenir.
Daha sonra her sene yapılan değerlendirmede firmanın performansında bir iyileşme olmuyor ise, firma ile son bir toplantı yapılır, konu aktarılır, halen bir düzelme olmazsa bu firma onaylı iş ortakları listesinden çıkartılır.
Sıfır Tolerans Konuları:
Çocuk işçi çalıştırılması
Zorla çalıştırma
Ayrımcılık
Taciz ve kötü muamele
Ölüm ya da yaralanmaya neden olabilecek iş sağlığı ve güvenliği uygunsuzlukları
Yukarıdaki sıfır tolerans konularından herhangi birinde uygunsuzluk tespit edildiğinde, ilgili iş ortağı ile yapılan anlaşma tek taraflı sonlandırılır.
3.4. İş ortakları haritalandırma
İş ortakları, iş ortakları tanımlama tablosu kullanarak haritalandırılır.
Firma tarafından ürün veya hizmet etmek için seçilecek iş ortakları yüksek, orta, az derecelerine göre sınıflandırılır.
- Yüksek Önem: Firmanın çalışma hacmi olarak çok, bağımlı olarak sürekli çalıştığı, risk derecesi olarak yüksek ve sosyal risk teşkil eden işleri yapan iş ortaklarının sınıfıdır. Aşağıdaki tabloya göre beş tablodan en az 1’ inde yüksek önem olması gerekir.
- Orta Önem: Firmanın hacim olarak orta, bağımlılık olarak orta ve risk derecesi olarak orta olan iş ortaklarının sınıfıdır. Aşağıdaki tabloya göre beş tablodan en az 1’inde orta önem olması gerekir.(yüksek önem olmadan)
- Düşük Önem: Firmanın hacim olarak düşük, bağımlı olarak düşük ve risk derecesi olarak düşük iş ortaklarının sınıfıdır. Aşağıdaki tabloya göre 5 tablodan az 1’inde düşük önem olması gerekir. (yüksek ve orta önem olmadan)
a-Çalışma Hacmi ve Bağımlılık Tablosu
| Yüksek önem | Orta önem | Düşük önem |
| Sürekli olarak çalışma | Duruma göre çalışılması gereken | Nadiren çalışılan |
b-İş Ortağı tipine göre Bağımlılık Tablosu
| Yüksek Önem | Orta Önem | Düşük Önem |
| İç taşeron, fasoncu, yemek ve servis hizmeti sağlayan firmalar | Direkt olarak üretimi olmayan, ticari kuruluşlar (örneğin; dikiş ipliği alım satımı yapan dükkanlar) | Üretimi olmayan, alım satım yapan hizmet sağlayan danışmanlık yapan firmalar |
c-Dış Duyumlara göre Değerlendirme Tablosu
| Yüksek Önem | Orta Önem | Düşük Önem |
| Kritik, yazılı ya da ispatı olan duyumlar (çocuk işçilik, kaçak işçilik, göçmen işçilik, taciz, sendika v.b) | Yazılı ve ispatı olmayan duyumlar (çocuk işçilik, kaçak işçilik, göçmen işçilik, taciz, sendika v.b) | Herhangi bir yazılı ya da sözlü duyum alınmaması |
d-Sektörel olarak Değerlendirme Tablosu
| Yüksek Önem | Orta Önem | Düşük Önem |
| İşçiliğin fazla olduğu sektörler (konfeksiyon, tekstil, mevsimsel gıda tesisleri v.b) | İşçiliğin ve işçi sirkülasyonunun fazla olmadığı (Örneğin; işçi servisi ) | Sadece alım-satım ve beyaz yakanın olduğu |
e-Sosyal Uygunluk Denetim raporu Değerlendirme Tablosu
| Yüksek Önem | Orta Önem | Düşük Önem |
| Herhangi bir sosyal denetim raporunun olmaması ya da olması ama içerisinde kritik madde bulunması | Herhangi bir sosyal denetim raporunun olması içinde majör maddelerin bulunması | Sosyal denetim raporunun olması ama içerisinde minör uygunluklarının bulunması |
3.5. İş ortakları değerlendirme kriterleri
Sosyal yönetim sistemi ve kademeli etkinin sağlanması
Çalışanların katılımları ve korunmalarının sağlanması
Örgütlenme özgürlüğü ve toplu sözleşme hakkının korunması
Ayrımcılık yapılmaması
Adil ücretlendirme
İnsana yakışır çalışma saatleri
İş sağlığı ve güvenliği
Çocuk işçiliğin önlenmesi
Genç çalışanları için özel koruma
Güvencesiz çalışmanın önlenmesi
Borçların işgücü ile ödenmesinin önlenmesi
Çevrenin korunması
Etik iş davranışı
3.6. Değerlendirmeler sonucu puanı 60’ın altında olan işletmeye durumu bir Düzeltici Faaliyet isteği ile bildirilir, düzeltmeler tamamlanana dek firma ile çalışılmaz. Düzeltme yapıldıktan sonraki ilk 6 ayda tekrar aynı uygunsuzluklarla karşılaşılırsa firma ile çalışma durdurulabilir. Onaylı iş ortakları listesinden çıkartılabilir.
3.7. İş ilişkisi kurduğumuz tüm iş ortaklarımız her sene denetlenmeyi kabul eder.
3.8. İŞ ORTAKLARI DEĞERLENDİRME LİSTESİ:
| UYGUN: İlgili sorunun tam olarak karşılandığı durumdur 1 puan verilir. |
| KRİTİK: Çocuk işçi çalıştırılması, Zorla çalıştırma, Ayrımcılık, Taciz ve kötü muamele, Ölüm ya da yaralanmaya neden olabilecek iş sağlığı ve güvenliği uygunsuzlukları, bu durumda firma bloklanır ve değerlendirme neticesi zero (sıfır) tolerans olarak belirtilir. |
| MAJOR: İlgili sorunun yanıtının tam olarak karşılanmadığı durumdur. (Örneğin; leke bölümünde ilgili kimyasalın MSDS ‘nin hiç olmaması bu durumda 0 puan verilecektir.) |
| MİNOR: İlgili sorunun yanıtının çoğunluğunun karşılandığı ancak az miktarda sapmasıdır. (Örneğin, ilgili kimyasalın MSDS’nin olması lakin leke bölümünde bulundurulmamasıdır. Bu durumda 0,5 puan verilecektir. ) |
| PUANI | SINIFI | YAPILACAK İŞLEM |
| 86-100 | A | Firmaya teşekkür yazısı yazılır. İlgili düzeltici önlemler planı (aksiyon planı) kendilerine iletilir. Uygunsuzlukları en geç 6 ay içerisinde kapatması istenir. |
| 76-85 | B | Firmaya teşekkür yazısı ile birlikte ne gibi sorunlar olduğu dile getirilir. Düzeltip düzeltmemesi kendisine bırakılır. İlgili düzeltici önlemler planı (aksiyon planı) kendilerine iletilir. Uygunsuzlukları en geç 6 ay içerisinde kapatması istenir. |
| 60-75 | C | Firmaya yaşanan sorunlarla ilgili bir yazı ve durumunu düzeltmesi için düzeltici önleyici faaliyet yazısı yazılır. Durumunu daha sonraki 5 sevkiyat sonucunda düzeltmesi ve puanını 70’in üzerine çıkartması istenir. İlgili düzeltici önlemler planı (aksiyon planı) kendilerine iletilir. Uygunsuzlukları en geç 3 ay içerisinde kapatması istenir. |
| 60’IN ALTI | D | Firmaya düzeltici faaliyet açılır ve bu firma onaylı iş ortakları listesinden çıkartılır. Daha sonra tekrar çalışabilmek için bu tedarikçiden gereken düzeltmeleri yapması istenir. İlgili düzeltici önlemler planı (aksiyon planı) kendilerine iletilir. Uygunsuzlukları en geç 3 ay içerisinde kapatması istenir. |
| 0 TOLERANS | E | Firma bloklanır ve ilgili uygunsuzluk düzeltilene kadar çalışılmaz. |
Turkish 
English